GÜNEŞ KORUYUCULAR
Neden Önemlidir?Güneşin zararlı UV ışınları ciltte leke, erken yaşlanma, bağ dokusu zayıflığı ve bazı cilt kanserlerine neden olabilir. Güneş koruyucular bu ışınlara karşı en etkili savunmadır.
SPF ve UVA Koruması Nedir? • SPF (Sun Protection Factor): UVB ışınlarına (yanık yapıcı) karşı koruma düzeyini gösterir. En az SPF 30, hassas ciltlerde SPF 50+ önerilir. • UVA ışınları: Derin cilt hasarı, fotoyaşlanma ve bazı cilt kanserleri ile ilişkilidir. • UVA koruması için: • Ürün üzerinde UVA içinde daire simgesi ya da • PA+, PA++, PA+++ gibi derecelendirme bulunmalıdır.
Güneş Koruyucularda Kullanılan Filtre Türleri:
1. Fiziksel (mineral) filtreler: • Cilt yüzeyinde koruyucu tabaka oluşturur. • Hemen etki eder, hassas ciltlerde daha uygundur. • Örnekler: Çinko oksit, titanyum dioksit
2. Kimyasal filtreler: • UV ışınlarını emerek etkisiz hale getirir. • Daha ince, kolay sürülen formüllerdir. • Zararsız, sık kullanılan kimyasal filtre örnekleri: • Tinosorb S / M • Uvinul A Plus • Mexoryl XL / SX • Stabilize Avobenzone
Nasıl Kullanılır? • Güneşe çıkmadan 20–30 dk önce uygulanmalı. • 2 saatte bir ve yüzme/terleme sonrası yenilenmeli. • Kış aylarında ve bulutlu havalarda da UVA ışınları etkili olabilir. Camdan geçen bu ışınlar cilt hasarına yol açabilir. Bu nedenle günlük güneş koruyucu kullanımı yıl boyu devam etmelidir.
Oral güneş koruyucular, ağız yoluyla alınan ve cildi güneşin zararlı etkilerine karşı desteklemeyi amaçlayan takviyelerdir. Klasik anlamda güneş koruyucu kremler gibi fiziksel bir bariyer oluşturmazlar; bunun yerine, vücudun güneşe karşı savunma sistemini içeriden desteklerler.
En sık kullanılan içerikler: 1. Polypodium leucotomos ekstresi (PLE):Güney Amerika’ya özgü bir eğreltiotu türünden elde edilir. Antioksidan özellik gösterir, UV kaynaklı DNA hasarını azaltabilir. 2. Beta-karoten ve likopen:Cilde renk veren karotenoidlerdir, serbest radikal hasarını azaltarak güneşe karşı koruma sağlarlar. 3. Vitamin C ve E:Güçlü antioksidanlardır, inflamasyonu azaltır ve fotohasarı sınırlandırmaya yardımcı olabilirler. 4. Niasinamid (B3 vitamini):Hücre yenilenmesini destekler, DNA onarımına katkıda bulunur ve bazı çalışmalarda aktinik keratozları azaltabildiği gösterilmiştir. 5. Glutatyon:Antioksidan savunmayı destekler, bazı çalışmalarda cilt renginde açılmaya da katkısı olduğu gösterilmiştir.
Avantajları: • Geniş yüzeye uygulama gerekmez. • Güneş korumasına sistemik destek sağlar. • Fotoyaşlanma ve bazı pigmentasyon bozukluklarında yardımcı olabilir.
Dezavantajları: • Tek başına yeterli koruma sağlamaz. • Etki için düzenli ve uzun süreli kullanım gerekir. • Krem/spray gibi fiziksel koruyucuların yerini tutmaz.
Dermatolojik öneri:
Oral güneş koruyucular, özellikle melazma, fotodermatozlar, aktinik keratoz veya güneş hassasiyeti olan kişilerde topikal koruyuculara ek olarak kullanılabilir. Her hasta için bireysel risk ve ihtiyaç değerlendirilerek önerilmelidir.
Unutmayın: Şapka, gözlük, koruyucu giysi ve gölgede durmak da fiziksel korumanın önemli bir parçasıdır.
⸻